I-TẾT ene-TrẦN TẾ XƯƠNG

Hits: 572

HUNG NGUYEN MANH1

    Ngokwesiko ngezinsuku zeminyaka, lapho umuntu eyimbongi, isikhathi ngasinye lapho Ttt eza, umuntu kumele abe nezinkondlo ezimbalwa, kungaba eyangaphandle ngaphansi kokuphefumulelwa ukubona, noma inkondlo kuye noma indaba ... Lokhu ukuhlola izinto ezedlule, ukubukeka emuva endleleni umuntu adlule ngayo okwedlule.

   Phakathi kwezinkondlo ezejwayelekile ngasekupheleni kwekhulu le-19 nasekuqaleni kwekhulu lama-20, I-Tế Xương imbongi singakwazi ukubiza u-a “Ngikhungathekile” munye; Lokhu kungenxa yokuthi kwakufanele ahole ubuphofu futhi abudabukeli futhi wayehlala elenga ngendawo yakhe yokuhlala, kuyilapho iziqu eziphakeme kakhulu zasenyuvesi, ayengazithola zazingezakhe kuphela, futhi wayengaphezu kokuhlushwa usizi lwezwe lakhe elahlekile izandla zabahlaseli baseFrance. Lokho “Ngikhungathekile” umuntu ushiye amavesi amaningi ejwayelekile anezimpawu ezicacile "Enengqondo futhi egxekayo" imvelo, kanye Izinsuku ezingama-Tết kwakha ithuba elihle lokuhlekisa ngaye nokuhlekisa ngobumpofu, ukubukisa okuyindida, ukungabi namandla kwamasiko nemikhuba…1

   Okokuqala umkhuba wabantu, noma bacebile noma bampofu, wokuncintisana ekuthengeni izinto ngenjabulo. Ngakolunye uhlangothi abantu abaningi bafisa ukubukisa noma ukusabalalisa ingcebo yabo, ngakolunye uhlangothi, abanye abantu bafisa ukuthi ngabe ngeke bakhulunywe futhi bahlekwe njengemindeni "enomlotha wempepho nentuthu ebandayo". Ngaleso sikhathi, I-Tế Xương akagcinanga nje ngokungenzi lutho kodwa wabuye wahlekisa ngobuphofu bakhe obukhathazayo:

"Ungacabangi, abangane bami, ukuthi ngalesi sikhathi seTế, ngimpofu,
Okwamanje angikaze ngiyikhiphe esifubeni sami imali engizoyisebenzisa.
Ngiyalele i-chrysanthsemum iwayini, kepha umthengisi unqunyelwe ukuletha.
Ngicele umuntu ukuthi angithengele i-lotus, kepha intengo yayo isephezulu kakhulu,
Ngakulungela ukupakisha amakhekhe ami anoshukela, kodwa ngangesaba ukuthi i-monsoon ingahle iwabangele ukuba abaleke.
Bengifuna ukulungisa uphaya wenyama yengulube, kepha ngangesaba ukuthi ungabola ngenxa yokushisa,
Lokhu sekwanele, ukuthi, asibekele konke lokhu nge-Tết elandelayo,
Ningacabangi ukuthi, bangane bami, ukuthi ngalesi sikhathi seTết, ngimpofu. ”

  Kusukela ngesikhathi iVietnam iwa ngaphansi kokubuswa yiFrance, abantu baseVietnam kufanele bagubhe emibili Izinsuku ezingama-Tết. Lezi yinyanga Usuku lwakusasa or I-Vietnamese Tết futhi usuku lwe-T calendart lekhalenda noma Usuku lwe-French Tết. Ngaleso sikhathi, izazi ezingamaConfucius, ezithembekile kwiKosi, zazijwayele ukulinda Inkantolo yaseHuế ukumemezela usuku oluqala unyaka omusha kanye nekhalenda lenyanga ngaphambi kokuqaphela kwabo Ttt.

    "Isikhathi saseNtwasahlobo simenyezelwe yiNkantolo yaseHuế,
    Isikhathi sentwasahlobo akusona esawo wonke umuntu, kepha senzelwe wonke umuntu. ”

    Kusuka eNkantolo kusho ukuthi Hue, uMuzi lapho iNkantolo isekhona khona. Kepha, kwenzeka kanjani Ttt ubingelelwe yiwo wonke umuntu? Ake sizwe Tú Xương sichaza yona:

"Ukuqhamuka ngaphendle futhi kungamabomu kuyisithelo sababhuli abancanyana,
Ngakho-ke kunomsindo odongeni isithombe-sikebhe esibonisa iqhude.
Izicathulo nezimbadada zenziwa yimisindo eshintshashintshayo, amantombazane amaningi anamalahle amnyama nokhilimu oyinki nawo afakwe kahle ezingubeni zawo zikasilika…

    Lowo mbono wawudale abantu ababezizwa bekhathazekile ngokujulile ezweni labo lokuzalwa futhi benomunyu futhi benomunyu wokukhalela ukububula nokukhala njenge Tú Xương :

    "Sifisa ukubuza kulabo abazizwa bekhathazekile kakhulu emazweni abo okuzalwa,
    Leyo Ntwasahlobo yayifikile futhi izofika unomphela kodwa ingabe kukhona abazizwa benomdlandla?"

    Amasiko nemikhuba yayinjengalesi, ama-show ajwayelekile we-show nawo ayemaningi, imbongi yethu yahleka abanye abantu, yabe sebuya ukuzozihleka:

    "Abantu bahlakaniphile ukuxoxa bodwa mayelana nokusha nokwamanje,
    Labo abasemagqumeni abalalelwa yinoma ngubani.
    Umuthi kasilika walowomuntu umkhulu njengephedi lembiza,
    Isiketi esimnyama esimnyama yaleyo ntombazane sikhukhuleka yonke indlela eseceleni.
    Ngemisebenzi yakhe enikezwe i-monkhood, leyo monki ine-parasol,
    Amaphakethe akhe agcwele amasenti nezikhathi, isikhulu saseMaùn montagnard in INorth Vietnam igibela i-rickshaw.
    Noma kungeyena umuntu onobuhlakani obusezingeni eliphezulu, umuntu kusamele agubhe izinsuku ezintathu ze-Tết,
    Noma kuphulwe ngamatshe, umuntu usakwazi ukukhokhela iziphuzo".

    Ngenkathi abantu bencintisana ekulungiseleleni nasekuthengeni, ekwenziweni kokulondolozwa namakhekhe, isazi seConfucian esiphule amatshe kumele futhi sizame ukwenza okuthile ukuze sigweme ukuhlekwa ngabazalwa naso… Ukuphela kwento Tú Xương ayekwenzile wayekhumula ingubo yakhe ukuze abambe izintwala azisebenzise ukwenza uhlobo lokulondolozwa alunambitha ukubona ukuthi aluncono yini kunamaswidi I-Triều Châu IsiShayina, noma ngabe futhi bekungcono kunamaqebelengwane uNkk. I-Hành Tụ kuthengisiwe kwedolobha?

    "Lo nyaka okuthengiwe kuhlakaniphile?
     Udoti wokulondolozwa kwezintwala uboniswa muva nje?
    Ubiliswe ngamanzi noshukela ngaphakathi epanini lokuthosa, kubukeka mnyama,
     Ukuphahlazeka kusuka engubeni, amantwala aqatha ngokweqiniso?
     Kungenzeka kanjani ukuthi amaswidi eTrieàu Chaâu Chinese ancintisane nakho.
     Amaqebelengwane kaNkk Haønh Tuï nawo aphansi kakhulu kuwo?
    Ngonyaka olandelayo, ngizimisele ukuvula isitolo sokugcina izintwala ngifafaze amanye amakha kuwo? ”

    Ukuthatha lolo hlobo lwezintwala kulondoloze, ufafaze amakha athile kulo, bese ulukhombisa esitolo… Tú Xương ngempela yayisifinyelele ukuphakama kokungabi namandla. Kusuka Tú XươngImicabango, abantu basengathatha inkondlo enesihloko esithi “Ukuboleka imali ezulwini” abazoyisebenzisa Ttt - ngoba akulula ukuthi abantu abacebile bakhiphe amathumbu abo (ie ukusebenzisa imali yabo) kulezi zinsuku3

    Ukubona ukuthi isitoko soMdali sisagcwele,
    Ngiyafisa-ke ukucela uMzulu angiboleke imali.
    Lapho icela iNyanga, iNyanga ilele,
    Lapho ubuza Umoya, Umoya uyaziqhenya.
    Kepha imisele, lapho ibuziwa, yandiza,
    Lapho ebuza ukuduma, ukuduma kuphenduka kube okhulumayo.
    Ngeke ngichithe isikhathi esithe xaxa ngicela,
    Futhi bengizocela uzulu ukuthi aboleke imali ukuze abe nokuningi angakusebenzisa.

   I "Mboleko”Esishiwo ngu Tú Xương akukho lutho olungaphansi kokuthi "izincwadi" eziboniswe lapho zithengiswa emakethe evulekile - indawo lapho ngaleso sikhathi "intombazane eyayithengisa izincwadi idonsile".

   On Izinsuku ezingama-Tết, abantu abacebile banezindwangu zesilika, izincwajana nezinsizakusebenza, abampofu, banamabhulukwe ansundu kanye nemigqoko eyenziwe ngendwangu, akekho ohluleka ukuba nengubo entsha yokuzihlobisa - ingxenye - yezingane ebusheni babo bokuqala:

    "Abantu abadala banesitsha sesobho,
    Izingane ezincane zinezingubo ezintsha"

    Umbongi Tú Xương yena uqobo uqonda kahle ukubaluleka okutshelayo nokugqamayo kwalelo vimba langaphandle:

    Ngobuhlakani sitshelane ukuthi kusanda kwenzeka futhi kusha,
    Noma ngubani onezingubo ezigqokile wayengeke alalwe.

AMANOTHI:
1 Hlanganisa uSolwazi HUNG NGUYEN MANH, Udokotela we-Phylosophy emlandweni.
2 Ngokusho kukaTRẦN THANH MAI - Emfuleni i-Vị - Imibhalo nempilo kaTrần Tế Xương - Indlu yokushicilela yaseTân Việt - 4th ukuphrinta 1973. pp.56 kuya ku-59.
3 Ihlanganiswe NGÔ THI - Inkondlo kaTết kaTú Xương - Libigated Saigon - Đinh Sửu Isikhathi sonyaka sika-1997, ikhasi le-7.

BAN TU THU
01 / 2020

QAPHELA:
Umthombo: U-Vietnamese Lunar New Year - Umkhosi Omkhulu - Asso. UProf HUNG NGUYEN MANH, Udokotela we-Phylosophy emlandweni.
Images Izithombe ze-Bold kanye ne-sepia zisethwe nguBan Tu Thu - khadangwadia.com

BUKA OKUNINGI:
◊  Kusuka ku-Sketches ekuqaleni kwekhulu lama-20 kuya emasikweni endabuko nomkhosi.
◊  Ukuchazwa kwegama elithi "Tết"
◊  Umkhosi Wonyaka Omusha Wonyaka
◊  Ukukhathazeka NGABANTU BESIFUNDAZANE - Ukukhathazeka nge-KITCHEN ne-CAKES
◊  Ukukhathazeka NGABANTU BESIFUNDAZANE - Ukukhathazeka NGOKUMAKISHWA - Isigaba 1
◊  Ukukhathazeka NGABANTU BESIFUNDAZANE - Ukukhathazeka NGOKUMAKISHWA - Isigaba 2
◊  Ukukhathazeka KWABANTU ABANIKELAYO - Ukukhathazeka ngokukhokhwa koMnyango
◊  Engxenyeni EYAZIMISELAYO YENKUNDLA: HOST OF PARALLEL ConCERNS
◊  Ugqoko wezithelo ezinhlanu
◊  Ukufika Konyaka Omusha
◊  I-SPRING SCROLLS - Ingxenye 1
◊  Inkolo Yezithixo Zase Khishini - Isigaba 1
◊  Inkolo Yezithixo Zase Khishini - Isigaba 2
◊  Inkolo Yezithixo Zase Khishini - Isigaba 3
◊  Ilinde unyaka omusha - Isigaba 1
◊  Ngaphambi kokuqala ukusebenza
◊  Ukukhokha ngokuhlonishwa kokugcina ku-CÔ KÍ ”(Unkosikazi womabhalane) ngosuku lwesibili lwe-TẾT
◊  Unyaka Omusha We-Vietnam Lunar - vi-VersiGoo
◊ njll.

(Wavakashela 2,476 izikhathi, 1 ukuvakashelwa namhlanje)