I-OGRE YE-THREE-BAG - "I-Hitch Hike Passenger"

Hits: 37

      In inhlangano yenqubo yomlando, imikhondo yezinyawo eningi ushiywe isikhathi. Phakathi kwalokhu, ngokusho kwemithombo ebhaliwe, Three-isikhwama I-Ogreimikhondo emikhulu yezinyawo yayibonakala ngokucacile. Wayeluhambe lonke uhhafu wohambo lwezwe esuka i-Central kuya eNingizimu. Nokho! Ngokomunye umthombo womlando, uthi “wahamba”Kusuka Hamba Cong kuya Hue.

      The Ama-Ogre amathathu-Isikhwama yayimile isikhashana izwe laseSaigon kubonakala sengathi izobutha imbewu enhle uma iqhathaniswa namaparele abe esefakwa ezikhwameni ezintathu - okufanekisela "obhasikidi abathathu abanzi bokusanhlamvu ”- the Ama-Ogre amathathu-Isikhwama  wasebenzisa lo mlingisi wembewu ukutshala emasimini amakhulu Izifundazwe Eziyisithupha of indawo eseNingizimu.

      Ofuthi, isihloko esilandelayo sinesihloko esithi: the Ama-Ogre amathathu-Isikhwama as bonze superior Trung Dinh (3), umbhali wayo, ohambweni lwakhe lokuzungeza IHue Citadel, waphawula: “…Enomusa futhi elungile Ama-Ogre amathathu-Isikhwama wayethandwa abantu, ikakhulukazi izingane, ngoba wayevame ukubapha ikhekhe, adlale nabo futhi abanakekele... Wayeyindela ezinikele futhi eziphethe kahle. Intshebe yakhe emhlophe kanye nezikhwama zakhe eziningi kwakumenza abukeke enonya futhi abantu basebenzisa isithombe sakhe ukusongela izingane...".

       Engokukhethekile, ku Indawo yaseCuu, umqoqi unikeze imininingwane ethe xaxa: “… I-Dai Cang Shrine – indawo engaphezu kwemvelo… lapho kwakukhona indoda ephethe izikhwama ezintathu; wayevame ukwenza cela ukudla; kwathi sekuhlwile, wabuyela endlini engcwele ukuba alale. Lapho efika, izingane zazivame ukunamathela kuye futhi zidlale naye… Wazifaka ezikhwameni zakhe wazithwala. Wonke umuntu wayemthanda. ”….

      Sumthombo womlando wolwazi ube mnandi kakhulu! Nokho, uMnu. Ama-Ogre Amathathu Amathathu Ube nobunye ubuntu obumangalisa ngokwengeziwe, okusho ukuthi, wayene-i-folklore” ukuphila ngokuhambisana ne-motif-world and rudimentary engavamile! Noma kunjalo ijwayeleke indlela yokuphila eyingozi yabantu basezweni Izifundazwe Eziyisithupha Zomhlaba OseNingizimu. UMnu. HENRY OGER, umcwaningi wasempumalanga wayebonise lo muntu emdwebeni wakhe othakazelisayo kanye nesakhiwo sesibili. I Izikhwama ezintathu-Ogre wabonakala njengomuntu oyinganekwane egeleza ebuhlotsheni obuseduze naye Umlando we-Vietnam kusukela South kuya North.

      The Izikhwama ezintathu-Ogre sengibe “unkulunkulu-isigamu, umuntu-isigamu”; kephaeyodwa"Ingxenye ingaphezulu noma ingaphansi kwe"uDeveli"Uhlamvu Lokho kusho ukuthi: phakathi “indoda yangempela"Futhi"usathane wangempela"Futhi"umoya ongcwele"Kuchazwe umngcele.

       Wsizohlinzeka ngolwazi olwengeziwe ngemva kocwaningo lwethu ngale ndlela elandelayo: “Phakathi abantu baseNingizimu, kwakukhona "i-Ogre enezikhwama ezintathu"umndeni." I-“Ama-Ogre Amathathu Amathathu, enezindlebe eziyisishiyagalolunye, namehlo ayishumi nambili”. Yayingubani le ndoda? Ingabe wayeyisipoki noma usathane? Noma ingabe “wayengumuntu wezwe onamehlo asemhlabeni”. WayenguMnuz PHAM DANG HUNG.

    PU-HAM ĐANG HUNG (1764-1825) wayehambe noyise emgwaqeni othi “uhambo olubheke eNingizimu”Kusuka Quang ngai kudala. Wayedumile kuyo yonke ingxenye eseningizimu ngekhulu le-18-19. Emgwaqweni wabo wokuthuthela kwelinye izwe, umndeni wakhe wehla ngasemgwaqweni Izindawo zokuhlala e-Saigon-Gia Dinh njenge "gibela umgibeli”. Base bethuthela Hamba Cong futhi nihlale lapho. Wayengumuntu"wazi kahle kwezobuciko nezingalo”, isikhulu esihlakaniphile nokuziphatha okuhle - ubaba ka umama weNdlovukazi TU DU, (unkosikazi wenkosi THIEU TRI) – umama wendlovukazi. Nomaphi lapho ayeya khona wayehamba naye njalo”izikhwama eziningana”, equkethe zonke izinhlobo zembewu ukuze isakazwe kubantu abampofu ukuze bakwazi ukuxazulula ukuphila kwabo okuzinzile.

     Tyena izikhwama ezintathu babebathathu"ama-mobile-grain ware-houses”, okwasuka emcabangweni wokwakha “ibhizinisi lomphakathi” emadolobhaneni nasezigodini ukuze kwehle abampofu uma kwenzeka kucekeleka phansi izitshalo zabo; nokho, inkosi yabonisa ukwenqaba kwayo. Ngokubukeka kwayo okude nokukhulu njengendoda yezikhali, kwakucatshangwa ukuthi yayibukeka iyinqaba njengombazi wokhuni. Mnu “Abathathu abagcwele izikhwama” bekungaziwa nje kuphela ku iMekong Delta (Isiqephu 12), wayaziwa futhi ethafeni elisenyakatho. Owakhe"izikhwama ezintathu” kwakungasasho ukuthi izikhwama ezinezinhlamvu esithombeni, kodwa zazisho izikhwama zokubamba izingane.

    Tindoda yakhe yasenganekwaneni isiphenduke igugu lezincwadi zezinganekwane ezethulwa ngumsebenzi kaHENRY OGER (4) - the Umcwaningi waseFrance waseMpumalanga owayehlala eHanoi phakathi neminyaka ye-1908-1909. Isithombe sale ndoda engavamile sivezwa emsebenzini wakhe wokhuni ngemibhalo emithathu yedemotic: “O Ba Bi". Umsebenzi ka-Oger yethulwe emsebenzini onesihloko esithi “Imidwebo yaseViet-nam ekuqaleni kwekhulu lama-20” (5). Ikakhulukazi, le timu isiphenduke i-Ph.D thesis “Umlando Wamasiko"(I-6).

    Tuyasebenza"Izindlela Zabantu base-An Nam” hlanganisa 4.577 unyawo lwemidwebo yokhuni oluphawulwe nge Isikripthi se-Chinese-Demotic ngu-HENRY OGER, i Umcwaningi waseFrance waseMpumalanga ngasekupheleni kwekhulu le-19. Lokhu kwaziwa ngokuthi Indlela ye-Monographic. Konke kuhloswe ngakho ukwakha ifayela impilo yezinto ezibonakalayo nezingokomoya nezengqondo of abantu baseVietnam.

      Mr. Abathathu abagcwele izikhwama ngempela isithombe sephonology endaweni yamasiko hhayi kuphela Vietnam kodwa nasebuntwini emhlabeni jikelele.

       Tyena izilo kanye nezilwane ethwele isigaba somuntu endaweni yomsindo wezwi ukuthi Vietnam uye wagxila umgwaqo uSilika...

AMANOTHI :

1. Ngemva kwe-VUONG HONG SEN - ISaigon yasendulo - I-Dong Nai Publishing House 2004 - ikhasi 60 - 61.
2.  Ngemuva kwe-THAI LOC - Ukushiswa kweThien Mu Pagoda (Isiqephu 1) Tuoi Tre ngeSonto 7/8/2016 (Ikhasi 13).
3. NgokukaMnu. THAI LOC, “UMnu Bugbear unguTrung Dinh Monk", (United last), Intsha, yangomhla ziyi-10-8-2016.
4. HENRI OGER – I-Technique du Peuple Annamite (Kỹ thuật của người An Nam) – HENRI OGER – Techniques du peuple Anamite.
5. NGUYEN MANH HUNG - Imidwebo yasekuqaleni kwekhulu lama-20.
6. NGUYEN MANH HUNG - Umphakathi waseViet Nam ngasekupheleni kwekhulu le-19 nasekuqaleni kwekhulu lama-20 – Ithesis ye-Ph.D on History of Culture – eyethulwa e-Faculty of History – Hanoi Comprehensive University – Manje eyaziwa ngokuthi i-Social Science University.


BAN TU THU
3 / 2024

(Wavakashela 19 izikhathi, 1 ukuvakashelwa namhlanje)